"Doe mij maar een spaatje rood", zeg ik steevast als het wegens autorijden even geen dubbel-biertje mag zijn. Je verwacht dan dat er bron- of mineraalwater met bubbels op tafel wordt gezet van het merk SPA, type rood. Ja, als je mazzel hebt. Zonder uitleg of verontschuldiging serveert men ook rustig een flesje Sourcy, Bar-le-Duc (*) of Albert Heijn huismerk in een glas. Kennelijk is -net zoals bij Maggi, Valium en Luxaflex - de merknaam ook de soortnaam geworden.
Afgelopen zomer waren we op vakantie in Evian-Les-Bains, ten noorden van de Franse Alpen aan het meer van Genève. Het is een badplaats met prachtige oude gebouwen, veelal appartementen en voormalige hotels die nog die ouderwetse grandeur uit de jaren '20 uitstralen. Wat dat betreft kan Evian zich als enige Franse plaats in de omgeving meten met stijlvolle Zwitserse overburen als Lausanne en Montreux. Rustig kuierend langs de boulevard ontdek je verschillende mooi aangelegde parken. Ook kun je er genieten van een ontspannend tochtje op één van de vele rondvaartboten die onderweg een adembenemend uitzicht bieden op de witte bergketens van de Alpen.
Maar vooral is Evian al sinds jaar en dag bekend vanwege het bronwater dat daar al sinds 1789 wordt gewonnen afkomstig van de Sint Catherine-bron op het landgoed van ene meneer Cachat. Naar verluidt dronk Marquis de Lessert - geen idee wie dit was- regelmatig van dit water. Hij had namelijk nier- en leverkwalen en geloofde dat zijn gezondheid hierdoor zou verbeteren. Hierna begonnen lokale artsen het water voor te schrijven als remedie en ging meneer Cachat zijn water verkopen. In 1826 verleende de hertog van Savoye vergunning om het water commercieel te gaan bottelen. Tot zover de geschiedschrijving.
Alles in Evian-Les-Bains en de wijde omgeving ademt Evian bronwater. Bijna overal, op straathoeken en pleintjes, staan oude stenen waterpompen waar men zich kan opfrissen of de dorst lessen. Op het terras heeft het geen enkele zin om Spa rood of blauw te bestellen want dàt kennen ze hier niet; Evian is de soortnaam.
Op onze 'bucket list' stond daarom ook een bezoek aan de grote fabriek, die een dorp verderop in Amphion-Les-Bains is gevestigd. Daar wordt uitgelegd dat Evian inmiddels onderdeel is van de Groupe Danone en wordt verkocht in meer dan 130 landen. En dat er dagelijks vijf tot zes miljoen liter in flesjes de fabriek uit gaat. In 2003 was Evian het meest gedronken bronwater ter wereld. Al met al viel het bezoek echter tegen. De rondleiding was geheel franstalig en bleef beperkt tot een centrale presentatie-ruimte bovenin de fabriekshal. Van daaruit kon je door een ruit in de verte de flesjes door vulmachines zien schuifelen, die door mannen in witte pakken in de gaten werden gehouden. Verder weinig anders dan commercieel gedoe met balpennen, t-shirts en hebbedingetjes voor woekerprijzen. Beetje jammer.
Het is natuurlijk vele malen leuker om zelf eens het echte bronwater te tappen uit één van de authentieke bronnen in het centrum van Evian. Zoals de straatnaam 'Avenue des Sources' reeds doet vermoeden, zijn daar de waterbronnen te vinden. De tapkraan van de bron is aangebracht onder een stijlvolle ronde bogengalerij in een glooiend parkachtig deel van de stad met smalle straatjes. De auto in de nabijheid parkeren is een drama want het is er altijd druk; het pleintje bij de tapkraan staat vol met een lange rij mensen die netjes op hun beurt wachten om het heilige water te tappen.
Heilig of geneeskrachtig? Je zou het bijna geloven. Een oude man wist mij te vertellen dat sinds hij Evian bronwater dronk hij nooit meer ziek is geweest. Zou het dan toch ècht waar zijn? Is dit dan een pelgrimage geworden, een bedevaart naar de bron in de hoop door het drinken van dit geneeskrachtige water te worden genezen van een ernstige ziekte of zoiets?
Die rare plek op mijn onderbeen is er niet van weggegaan, maar toegegeven: het water smaakte heerlijk! En de komende tijd zal ik mij op het terras vast nog weleens verspreken. "Doe mij maar een Evian. Oh nee sorry, ik bedoelde een spaatje."
Een nadere blik op de wachtenden geeft een iets ander beeld: de meesten dragen grote tassen of kratten afgeladen met lege plastic flessen bij zich. Is dit niet dezelfde rij die je ook in de supermarkt ziet, bij het fust, de retourette? Nee niet helemaal, er zitten namelijk opvallend veel flessen van het merk Evian tussen. Opeens wordt alles duidelijk. Eénmaal in de winkel een paar flessen Evian bronwater gekocht en daarna altijd voor een gratis refill naar de bron. Toch? Het lijken wel Hollanders, die Fransen!
Die rare plek op mijn onderbeen is er niet van weggegaan, maar toegegeven: het water smaakte heerlijk! En de komende tijd zal ik mij op het terras vast nog weleens verspreken. "Doe mij maar een Evian. Oh nee sorry, ik bedoelde een spaatje."
(*)Barbara, de zus van Christine
Geen opmerkingen:
Een reactie posten